Scheiden is een van de moeilijkste beslissingen in het leven. Niet alleen voor jou en je partner, maar vooral ook voor je kinderen. Hoe zorg je ervoor dat hun welzijn centraal staat? Met de nieuwe Belgische wet van 8 april 2024 krijgen kinderen nóg meer een stem in het proces. Door die wet moeten ouders voortaan expliciet vastleggen hoe zij rekening houden met de belangen van hun kinderen bij het opstellen van ouderschapsovereenkomsten of bij een scheiding met onderlinge toestemming. En dat is geen overbodige luxe, want hun wereld verandert op zo’n moment volledig. Tijd om stil te staan bij hun belang en wat dat betekent in de praktijk.
Wat is “het belang van het kind”?
“Het belang van het kind” klinkt mooi, maar wat houdt het eigenlijk in? Het gaat om alles wat kinderen nodig hebben om zich fysiek, emotioneel en sociaal goed te ontwikkelen. Denk aan stabiliteit, veiligheid, en een omgeving waar ze zichzelf kunnen zijn.
In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties wordt niet alleen benadrukt dat kinderen bescherming nodig hebben, maar ook dat ze het recht hebben om gehoord te worden in zaken die hen aangaan. Hun mening telt – in woorden, gedrag of emoties – afhankelijk van hun leeftijd en ontwikkelingsniveau. Simpel gezegd: als het om hun leven gaat, willen ze erbij betrokken worden. Bij scheidingen betekent dit: luisteren naar hun zorgen, aandacht hebben voor hun emoties, en ervoor zorgen dat zij geen last dragen van volwassen conflicten.
Waarom is de stem van het kind zo belangrijk?
Een scheiding kan voor kinderen een wereld vol onzekerheid betekenen. Hun veilige basis verandert, ze voelen vaak verdriet of angst en lopen risico op loyaliteitsconflicten. Door kinderen een stem te geven, voelen ze zich erkend en begrepen. Dit draagt bij aan hun emotionele stabiliteit en veerkracht. En dat is belangrijk, want kinderen zijn veerkrachtig, maar ze hebben wel jouw steun nodig om hun kracht optimaal te benutten.
Veerkracht: de superkracht van je kind!
De manier waarop kinderen worden gehoord in een scheidingsproces is cruciaal. Dit vraagt om een zorgvuldige aanpak, bijvoorbeeld via bemiddeling. Een bemiddelaar helpt jullie als ouders te focussen op wat echt belangrijk is: het welzijn van hun kinderen. Door hun stem echt te horen, ondersteun je hen in hun veerkracht. Hieronder enkele tips:
Wees open en eerlijk
Kinderen hebben recht op een duidelijk en samenhangend verhaal. Leg op een leeftijdsgepaste manier uit wat er gebeurt en hoe hun leven er zal uitzien. Tips over hoe en wanneer je je kinderen vertelt over jullie scheiding, vind je hier.
Geef ruimte aan emoties
Kinderen hebben recht op een eerlijk verhaal en op erkenning van hun gevoelens. Luister naar wat ze zeggen en let op signalen in hun gedrag, zoals stress of verdriet. Geen enkele emotie is verkeerd.
Creëer stabiliteit
Routine en duidelijke afspraken bieden houvast. Denk bijvoorbeeld aan voorspelbare verblijfsregelingen en gezamenlijke beslissingen over belangrijke zaken.
Houd kinderen uit conflicten en de verantwoordelijkheid bij jezelf
Laat hen weten dat zij geen schuld hebben en niet hoeven te kiezen tussen ouders. Dit voorkomt dat zij zich schuldig of verantwoordelijk voelen voor de uitkomst.
Werk samen als ouders
Bemiddeling kan helpen om constructief met elkaar te communiceren en afspraken te maken die in het belang van jullie kinderen zijn. Dit versterkt niet alleen hun band met beide ouders, maar voorkomt ook dat zij tussen twee vuren komen te staan.
Regelmatige evaluatie - langetermijnperspectief
Kinderen groeien en veranderen, en hun behoeften veranderen mee. Zorg dat afspraken flexibel genoeg zijn om met hen mee te groeien. Denk niet alleen aan wat nu werkt, maar ook aan de toekomst.
Een stem met invloed, niet met verantwoordelijkheid
Het is belangrijk dat kinderen voelen dat hun mening ertoe doet, maar zij mogen nooit de eindbeslissers zijn. De verantwoordelijkheid blijft bij de ouders. Zo voorkomen jullie dat kinderen zich schuldig voelen of het gevoel krijgen een kant te moeten kiezen.
Kinderen als aandeelhouders in hun toekomst
Een scheiding is een ingewikkeld proces, maar door de stem van jullie kinderen centraal te stellen, kunnen jullie zorgen voor een gezonde en stabiele toekomst. Laat hen voelen dat ze belangrijk zijn, zonder de last van volwassen beslissingen te dragen. Ze zijn actieve en veerkrachtige aandeelhouders in de scheiding of het conflict en hebben met hun gedrag een invloed op jullie als ouder. Met een zorgvuldige, kindgerichte aanpak kunnen jullie als ouders samen de basis leggen voor een harmonieuze en liefdevolle omgeving waarin jullie kinderen veerkrachtig en gelukkig kunnen opgroeien.
Jullie kinderen zijn het hart van jullie gezin, zelfs als dat gezin een nieuwe vorm krijgt. Laat hun stem jullie kompas zijn.
Comments